-
1 кинога төшү
снима́ться (сня́ться) в кино́ (фи́льме) -
2 кинога төшерү
1) см. кинолаштыру 2)2) снима́ть/снять кинофи́льм, производи́ть киносъёмку || киносъёмкастудиядә кинога төшерү бара — на сту́дии идёт киносъёмка
-
3 кино
сущ.1) кино́, кинематогра́фиякино хезмәткәрләре — рабо́тники кинематогра́фии
2) разг.а) кино́, кинофи́льм, кинокарти́натавышлы кино — звуково́е кино́
төсле кино — цветно́й кинофи́льм
б) кино́, кинотеа́тркинога йөрү — ходи́ть в кино́ (кинотеа́тр)
3) в некоторых терминологических словосочет. кино-кино аппаратлары — киноаппара́ты
кино сәнгате — киноиску́сство
кино залы — киноза́л
күчмә кино — кинопередви́жка
кино һәвәскәре — кинолюби́тель
кино лентасы — киноле́нта
халыкка кино хезмәте күрсәтү — кинообслу́живание населе́ния
•- кинога төшү -
4 ал
I сущ.1)а) пере́дняя (лицева́я) сторона́; пере́дняя часть (чего-л.) пе́ред, передо́к ( чего)арбаның алды — передо́к теле́ги
көзгенең алдын да, артын да яхшылап сөртү — хороше́нько протере́ть лицеву́ю и оборо́тную сто́роны зе́ркала
күлмәкнең алды чигешле — пла́тье спе́реди вы́шито; пе́ред пла́тья вы́шит
машинаның алды канауга төшкән — пе́ред (передо́к) маши́ны сошёл (сел) в кана́ву
шкафның алды буялган — шкаф спе́реди покра́шен
б) спе́редибөтен алдыма он буялды — я весь вы́мазался спе́реди муко́й
в) коле́ниалдыңа ал әле баланы — возьми́-ка ребёнка к себе́ на коле́ни
әбисе алдыннан бер дә төшми ул — он не схо́дит с коле́н свое́й ба́бушки
ул гармунын алдына куеп уйнап җибәрде — он взял гармо́нь на коле́ни и заигра́л
г) подо́лкузгалакны алдыма (алга) җыйдым — я набрала́ щавеля́ в подо́л
бинаның алдын бизәү — укра́сить фаса́д зда́ния
3) переводится в своих косв. ф.а) ме́сто, простра́нство, пло́щадь (перед чем, кем, впереди кого, чего)атларның алларына печән салу — дать се́на лошадя́м
барган транспортның алдыннан үтәргә маташма — не пыта́йся пройти́ впереди́ дви́жущегося тра́нспорта
баскыч алларын себереп алу — подмести́ у (вокру́г) крыльца́
витрина алларын якты тоту — содержа́ть витри́ны освещёнными; пе́ред витри́нами всегда́ име́ть свет
театр алды тулы яшьләр — пе́ред теа́тром (напро́тив теа́тра) полно́ молодёжи
үз алдыңдагын гына ал, кеше алдына үрелмә — бери́ то́лько то, что пе́ред тобо́й, не тяни́сь к тому́, что пе́ред други́ми
б) о ме́сте (перед кем, впереди кого) (в ряду, в очереди)чиратта торганда алдына кеше кертү — пусти́ть ( кого) в о́чередь пе́ред собо́й
кил, минем алдыма (алга) бас — станови́сь впереди́ (спе́реди) меня́ (передо мно́й)
4) пе́рвый (пере́дний) ряд (ряды́) (демонстрантов, очереди, автоколонны); голова́, нача́лодемонстрациянең алды еракмы моннан? — далеко́ отсю́да голова́ (пе́рвый ряд) демонстра́ции?
чиратның алды кайда? — где нача́ло о́череди?
5) с.-х. полоса́, поло́ска (на жатве, прополке); заго́н, заго́нка (при вспашке, севе, косьбе, жатве); проко́с ( при косьбе); уча́сток, деля́нкабу минем ал, үзем чабам — э́то мой заго́н, сам скошу́
алларыбызны бетерми кайтмыйбыз — не пойдём домо́й, пока́ не зако́нчим свои́ по́лосы
кеше алын (алдын) бетерешергә булышу — помо́чь зако́нчить полосу́ ( кому)
хәзер яңа алга керәбез — сейча́с зайдём на но́вый уча́сток ( при севе)
6) обычно алды нос (корабля, теплохода, лодки)7) в знач. послелога алдыреволюция алды — кану́н (преддве́рье) револю́ции
сугыш алды еллары — предвое́нные го́ды; го́ды пе́ред войно́й
сайлау алды җыелышлары — предвы́борные собра́ния
б) вре́мя (пора́, пери́од, час) пе́ред ( чем) пред-таң алды — вре́мя пе́ред рассве́том; предрассве́тная пора́
в) в составных геогр. названиях и т. п. при-; пред-Каспий алды түбәнлеге — Прикаспи́йская ни́зменность
Урал алды — Предура́лье
8) в знач. послелога алга, алдына пе́ред, к, намузей алдына җыелу — собра́ться пе́ред музе́ем
көзге алдына килү — подойти́ к зе́ркалу
халык алдына чыгу — вы́йти к лю́дям; выступа́ть пе́ред пу́бликой
трибуна алдына чыгып басу — вы́йти на трибу́ну
9) в знач. послелога алды, алдында пе́ред (кем, чем), при ( ком), на виду́ ( у кого), в прису́тствии ( кого)халык алдында җаваплы булу — быть отве́тственным пе́ред наро́дом
кыенлыклар алдында каушап калмау — не робе́ть пе́ред тру́дностями
шаһитлар алдында әйтү — сказа́ть при свиде́телях (в прису́тствии свиде́телей)
10) в знач. послелога алдан, алдыннана) ра́ньше, до (кого, чего), перед (кем, чем)сез директорга безнең алдыбыздан гына кереп чыгыгыз — вы посети́те дире́ктора непосре́дственно пе́ред на́ми (до нас)
билетны минем алдан гына алды ул — он купи́л биле́т то́лько что пе́редо мной (до меня́)
армиягә китәр алдыннан — пе́ред ухо́дом в а́рмию
ятыр алдыннан йөреп керү — прогуля́ться перед сно́м
кинога сеанс башланыр алдыннан гына килеп керү — прийти́ в кино́ пе́ред са́мым нача́лом сеа́нса
в) пе́ред ( чем) до, накаку́не, в кану́н, пре́жде, в преддве́рии книжн. (чего) (больших событий, великих открытий); подо ( что)юбилей алдыннан — пе́ред юбиле́ем; накану́не (в кану́н) юбиле́я
концерт алдыннан бирелгән телевизион тапшыру — телевизио́нная переда́ча, состоя́вшаяся до конце́рта
даруны йокы алдыннан эчү — пить лека́рство перед сно́м (до сна)
зур фәнни ачышлар алдыннан — в кану́н (преддве́рии) кру́пных нау́чных откры́тий
ял көне алдыннан балыкка бару — под выходно́й день сходи́ть на рыба́лку
•- алдына басу
- алга карау
- алдыңа карау
- алга килеп басу••- алга төшү
- алдыңа төшү II прил.пере́днийсм. тж. алгыал аяк — пере́дняя нога́ (ла́па)
ал сан — пере́дняя часть (ту́ши)
ал тәгәрмәч каян барса, арты да шуннан бара — (посл.) куда́ ка́тят пере́дние колёса, туда́ же и за́дние (т.е. все сле́дуют за веду́щим отве́тственным и т. п.)
- ал арба- ал сан
- ал як III прил.1) ро́зовый, румя́ный, а́лый, я́рко-кра́сный (бантик, шар, цветок розы); румя́ный (полоска заката, осенние листья); мали́новыйал шәфәкъ — мали́новая (а́лая) заря́
ал яулык — а́лый плато́к
ал төс — ро́зовый цвет
2) перен. благоро́дный; высо́кийал кеш — благоро́дный со́боль
ал тәхет — высо́кий трон
3) фольк. волше́бный, чуде́сныйал балдак — чуде́сное кольцо́
ал көзге — волше́бное зе́ркало
ал бишек — волше́бная колыбе́ль ( в которой ребёнок-богатырь спит до возмужания)
4) в знач. сущ.; народно-поэт.; в противопоставлении со словом "гөл" употр. как обозначение радужного, красивого, светлого; обычно индив.ал булмый булмас инде, гөл булмый булмас инде — ( песня) ста́ну я и а́лым цве́том, ста́ну цве́том ро́зовым
алым түгел, гөлем түгел - җаным жәл түгел сиңа — ( песня) всё моё хоро́шее, и жизнь саму́, для тебя́ не жаль
ал да булырбыз әле, гөл дә булырбыз әле — ( песня) бу́дем и хоро́шими, бу́дем и приго́жими
алларын алга манам, гөлләрен гөлгә манам — ( песенный зачин) а́лое кра́шу в а́лое, а ро́зу - в ро́зовое
• -
5 аңарчы
нареч.1) до э́того (того́, тех по́р)аңарчы күп сулар агар әле — мно́го воды́ утечёт ещё до э́того
2) до э́того, пока́, поку́да, пока́ что; пока́мест прост.кинога кадәр вакыт бар әле, аңарчы дәресләреңне карап тор — до кино́ ещё есть вре́мя, ты пока́ де́лай свои́ уро́ки
-
6 берара
нареч.1) в одно́ вре́мя; ка́к-тоберара бураннар еш булды — в одно́ вре́мя ча́сто бы́ли бура́ны
берара көн дә кинога йөри идек — в одно́ вре́мя ка́ждый день ходи́ли в кино́
2) не́которое вре́мяберара сөйләшмичә бару — не́которое вре́мя идти́ мо́лча
3) когда́-нибудь, ка́к-нибудьберара кереп чыгармын — ка́к-нибудь зайду́
берара эшләп ташлармын — когда́-нибудь сде́лаю
-
7 качып
нареч.скры́тно, та́йноиптәшләрдән качып кинога бару — та́йно от това́рищей пойти́ в кино́
нәрсә дә булса качып эшләү — сде́лать что́-нибудь скры́тно
-
8 кичкә
нареч.1) к ве́черу, под ве́черкичкә барысы да әзер булыр — к ве́черу всё бу́дет гото́во
2) ве́чером, вечерко́мкичкә кинога барырбыз — ве́чером пойдём в кино́
•- кичкә карап
- кичкә каршы
- кичкә керү
- кичкә таба
- кичкә кырын -
9 назлану
возвр. от назлау1) не́житься; ласка́ться, приласка́ться, не́жничать, разне́живаться/разне́житься || не́жностьтөче назланулар — теля́чьи не́жности
аңа әнисе янында озак назланырга туры килмәде — ему́ не пришло́сь до́лго не́житься о́коло ма́тери
2) жема́ниться, жема́нничать, лома́ться, мане́рничать || жема́нство, кривля́нье; мане́рность, мане́рничанье разг.; капри́з, при́хотькинога барырга риза булмый назланып торды — не хоте́л в кино́ идти́, жема́нился
3) разг. заставля́ть/заста́вить упра́шиватьназланып тормады, өстәл янына утырды — не заста́вил упра́шивать, сел за стол
-
10 дээр
I /дег*/ 1) трОгать, прикасаться; задевать; хол дээр дать вОлю рукам; 2) восходить, появляться (о солнце); хүн дээп келди сОлнце уже взошлО; 3) попадать (в цель); поражать (о пуле); дээр боо меткое ружьё.II /де*, ди*/ 1. 1) говорить, сказать; хурал болур дээн сказали, что будет собрание; чүү дээр боор, ооңуу шын! ничегО не скажешь, он прав!; дээр чүве говорят; ол чанып келген дээр чораан говорят, что он вернулся; ынча дээш сказав так; дээр-дивеске что бы ни говорили, как ни говори;2) думать, собираться, предполагать; кинога баар дээн мен я думал пойти в кино; чоруур деп тур бис мы собираемся (хотим, намерены) ехать; 2. именуемый, так называемый; Улуг-Хем дээр хем бо-дур это-река, именуемая Улуг-Хемом (Енисеем); 3. вспомогательный глагол при звукоподражаниях: чыжырт дээр грянуть; чире дээр грОхнуться.III небо // небесный; сылдыстыг дээр звёздное небо; Дээр тии Млечный путь; дээр агы фон неба; дээр бүдүмелдери небесные тела; ◊ көк дээр бо! честное слОво!IV послелог до; кежээге дээр до вечера. -
11 вздуматься
сов.; безл.; разг.уй башка килү, теләк уяну; кинәт бер уй килү -
12 заладить
сов.; разг.1) (что и без доп.) такылдау, кат-кат әйтү2) с неопр. ( делать одно и то же) гадәтләнү, өйрәнеп китү, гадәтләнеп китү -
13 заснять
-
14 камера
ж; в разн. знач. -
15 кино
-
16 киносъёмка
-
17 сеанс
м; в разн. знач. -
18 тянуть
несов.1) ( кого-что) (натягивая, тащить) тарту2) ( что) тех. ( изготовлять из металла) тартып ( сузып) ясау3) ( что) ( натягивать) сузу, тарту, үткәрү4) ( кого-что) (тащить) сөйрәү, өстерәү, тарту, тартып бару5) кого (влечь, привлекать)...сы килү, күңел тартуменя тянет ко сну безл. — минем йокым килә
6) ( кого-что) разг. (убеждать пойти куда-л.) өстерәү, сөйрәү, тарту7) ( обладать тягой) тарту8) чем безл. (о струе воздуха, о запахе) аңку, исү, бәрү, килү9) (что) (всасывать, поглощать) тарту, суыру; суырып эчү, чөмерү10) ( что) (исполнять) сузу; сузып җырлау11) (что, с чем) (медленно делать) озакка сузу ( җибәрү)12) ( весить) тарту, килү
См. также в других словарях:
кинооператор — Кинога төшерү эшен турыдан туры башкаручы белгеч … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Райн Краснолицый — Райн ап Кинох валл. Rhain ap Cynog король Брихейниога 490 5 … Википедия
Ригенеу ап Райн — валл. Rhigeneu ap Rhain король Брихейниога 510 … Википедия
натура — 1. Рәсем ясау, кинога төшерү, әсәр язу һ. б. өчен табигый үрнәк 2. Холык, табигать, характер … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
оператор — 1. Катлаулы машиналар, җайланмалар белән идарә итүче квалификацияле эшче 2. Транспортта диспетчердан телефон аркылы боерыклар алып һәм аңа хәрәкәт турында белешмәләр биреп торучы хезмәткәр 3. Кинога, телевидениегә төшерү эшләрен башкаручы белгеч … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
павильон — 1. Бакчаларда, паркларда салына торган бизәкле җиңел корылма (гадәттә ял итү яки ашамлык эчемлек сату урыны) 2. Күргәзмә экспонатларын, кинога төшерү реквизитларын һ. б. урнаштыру өчен бизәкләп салынган бина … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
пленка — 1. Бер ягына яктылык тәэсир итә торган катлау сыланган һәм фотога, кинога төшерүдә кулл. тор. үтә күренмәле эластик тасма 2. Бер ягына тавыш языла торган катлау сыланган магнитофон тасмасы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
поход — (ПОХОД ЙӨРҮ (ЧЫГУ) ) – 1. Гаскәр яки оешкан отрядның нин. б. бурычны үтәү өчен бер урыннан икенчегә күчүе 2. с. Шундый күчүләрдә була торган, шундый күчүләргә хас. Шундый күчүләр өчен махсус билгеләнгән яки әзерләнгән. Хәрәкәттәге гаскәр яки… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төшү — ф. 1. Югарыдан яки берәр нәрсә өстеннән түбәнгә таба күчү, хәрәкәт итү. Утырган урынын калдырып, җиргә, аска күчү 2. Су агымы уңаена хәрәкәт итү, бару. Берәр җирнең үзеннән түбәнрәк торган ягына таба бару, китү яки килү 3. Өстән аска, түбәнгә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
экспозиметр — Фотога һәм кинога төшергәндә экспозицияне билгели торган прибор … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
экспонометр — Фотога һәм кинога төшергәндә экспозицияне билгели торган прибор … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге